بررسی معناشناختی باهم آیی واژگانی در شعر زهیر بن أبی سلمی

شعر زهیر بن أبی سلمی، شاعر عرب پیش از اسلام، در کنار مضامین حکمی، از انسجام واژگانی برجسته ای برخوردار است. با تأمل در شعر وی درمی یابیم که باهم آیی در سطح واژگان به انسجام واژگانی در دیوان شاعر انجامیده و نقش مهمی در مضمون پردازی و استواری ترکیب ها و تعبیرهای ادبی ایفا نموده است. اصطلاح باهم آیی واژگانی بیانگر روندی است که طی آن یک واژه با واژه یا واژگان دیگری با هم به کار می روند. این موضوع از موضوعات مهم و تعیین کننده در معناشناسی به شمار می آید و نقش برجسته ای در کشف دلالت ترکیب ها و الفاظ بازی می کند. این پدیده، همچنین از زیبایی و درهم تنیدگی زبان، دقت و چیره دستی شاعر در گزینش واژگان و چینش آنها در یک بافت بدیع زبانی پرده برمی دارد. این مقاله با به کارگیری روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی باهم آیی های واژگانی در شعر زهیر می پردازد و در پی شناسایی انواع باهم آیی های واژگانی به کارگرفته شده در شعر وی و تبیین نقشی است که این پدیدة زبانی در مشخص نمودن معنای واژگان و ترکیب ها و در درک عمیق شعر دارد. همچنین پژوهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که باهم آیی های واژگانی در دیوان زهیر بیشتر به چه حوزه هایی از معنا اختصاص دارد؟ نتایج نشان داد که باهم آیی های واژگانی دیوان شاعر به دو صورت اسمی و فعلی است، در انواع مختلفی به کار گرفته شده است، و حوزة معنایی جنگ بیشترین باهم آیی را به خود اختصاص داده است.